संख्यात्मक रुपमा महिला लेखनको सहभागिता बढेको छ-भुवन ढुङ्गाना

संख्यात्मक रुपमा महिला लेखनको सहभागिता बढेको छ-भुवन ढुङ्गाना
तीसको दशकको शक्तीशाली लेखक मध्ये कवि,कथाकार, निबन्धकार, नियात्राकार भुवन ढुङ्गाना नेपाली लेखक संघसँग लामो समयदेखि नजिक हुनुहन्छ । बिक्रम सम्बत २००३ साल जेठ २ गते गहेलीटोल, विराटनगरमा जन्मनु भएकी भुवन कोइराला मानव अधिकारकर्मी दमननाथ ढुङ्गानासँग विवाह भएपछि भुवन ढुङ्गानाका रुपमा स्थापित हुनु भएको हो । सुरुको दिनहरुमा भुवन कोइरालाको नामले साहित्यिक क्षेत्रमा प्रवेश गर्नु भएको हो । २०२६ सालमा मधुपर्क ...

जिन्दगीभर आफ्नो कृति बिमोचन नगर्ने प्रसिद्ध कथाकार माया ठकुरी

जिन्दगीभर आफ्नो कृति बिमोचन नगर्ने  प्रसिद्ध कथाकार माया ठकुरी
हाल नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान आख्यान बिभाग प्रमुख, प्रसिद्ध कथाकार माया ठकुरीको घर सेन्ट जेभियर्स स्कूलको पछाडी पुरानो राणाकालीन साँगूरो गल्ली छिचोलेर करिब बीस मिनेट हिडेपछि धोबीघाटको फराकिलो सडक छिचोलेर हिडदै जाँदा सडकदेखि अलिकति भित्रपट्टि साँगुरो गल्ली छिचोलेपछि पुगीन्छ । पाँच दशकदेखि कथा लेखनमा सकृय माया ठकुरी अत्यन्त सालिन स्वाभाव तर लेखनमा आफनो दह्रो पकड बनाउन सफल उहाँको जन्म पिता गम्भीर स...

शिक्षण पेसामा ३६ वर्ष ६ महिना बिताएका मुनार यादवको कथा

शिक्षण पेसामा ३६ वर्ष ६ महिना बिताएका मुनार यादवको कथा
कृष्ण ढुङ्गेल नेपाली राजनीतिमा थोरैमात्र पनि चासो राख्नुहुन्छ भने तपाईँका लागि सिपी मैनाली नौलो नाम होइन । तर यो मैनालीको कथा होइन, न त राजनीति कै हो । यो मैनालीका साथी यादवको कथा हो । मुनार यादव । यो शिक्षकको कथा हो । जीवनका ३६ उर्जावान बसन्तहरु शिक्षण पेसामा बिताएका शिक्षकको कथा । सर्लाहीका मुनारले आफ्नो आईएस्सीको पढाइ काठमाडौँको अमृत क्याम्पसबाट पूरा गरेका हुन । क्याम्पसमा मात्र होइन, होस्टलम...

साताको तीन कविता – कवि अनिल श्रेष्ठ

साताको तीन कविता – कवि अनिल श्रेष्ठ
अनिल श्रेष्ठ नेपाली कविताको क्षेत्रमा एउटा शालिन नाम हो । उनका कविताहरुमा प्रकृतिको सुन्दरतालाई नजिकबाट महसुस गर्न सकिन्छ । मान्छेको मनोदशालाई नजिकबाट बुझ्न पाइन्छ र प्रेमको निम्ति समग्र मानव समाजलाई एक कविको नाताले शान्तिपुर्ण समाज निर्माणको आव्हान गरेको छ । प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । गुमनाम हुँदै गइरहेको एउटा नाम जसरी चराहरु आकाशमा उडेका छन निर्विघ्न चराहरु झैं म आकाशमा उडन सक्दिनँ यो जाडो...

पहाड अग्लिएपछि – स्वप्निल नीरव

पहाड अग्लिएपछि – स्वप्निल नीरव
कथा - म नराम्री छु, अरु झैँ हिस्सी परेकी छैन, यस्तो म सोच्छु । म कमजोर भएर, निरीह भएर बकिरहेको छैन कि म नराम्री छु, काली छु । मान्छेले देख्ने गरेको बाहिरी रङ्ग, आवरणलाई लक्षित गरेर भन्दैछु–म नराम्री छु, काली छु, अलिकति आँखा केचो परेकी छु । यद्यपि यी नराम्रैलाई स्विकारेर भन्दैछु–म पूर्ण छु राम्री छु । आम मान्छेको जस्तै मेरो पनि कथा छ। नपत्याउनुस तर मभित्र दन्दनी आगो छ । असार छ, तुषारे शिशिर छ र पनि...

किरात राई मुन्दुममा सृष्टि चिन्तन — डा. भक्त राई

किरात राई मुन्दुममा सृष्टि चिन्तन — डा. भक्त राई
विषय परिचय किरात राई जातिको सांस्कृतिक आधार मुन्दुम हो । मुन्दुम किरातीको जीवन भोगाइको सार हो भने मुन्दुममा आधारित वा मुन्दुमद्वारा निःसृत परम्परागत जीवनशैली नै किरातीहरुको मौलिक संस्कृति हो । मौखिक एवम श्रुतिपरम्परामा एक मुखबाट अर्को मुख, एक समाजबाट अर्को समाज र एक पुस्ताबाट अर्को पुस्तासम्म हस्तान्तरण हुँदै आएको मुन्दुमभित्र किरातीहरुको इतिहास, भूगोल, कला, साहित्य, दर्शन, चिन्तन तथा सामाजिक मूल्...

साताको तीन कविता-कवि गोकुल अधिकारी

साताको तीन कविता-कवि गोकुल अधिकारी
२०२० सालमा विराटनगरमा जन्मीएका कवि गोकुल अधिकारी हालसम्म अक्षरको घर र गोधुलि घर गरि दुइ कृतिहरु प्रकाशित छन। नेपाली लेखक संघ मोरङको अध्यक्ष समेत रहेका कवि अधिकारीको कविताहरु आफैमा मानवतावादी चिन्तनले लेखीएका छन । हत्या हिंसाको बिरोध गर्दै एक शालिन र शान्त समाजको परिकल्पनाको निम्ति उहाँको कविताहरुले जिकीर गरिरहेको हुन्छ। प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । नयाँ नेपाल आफ्नै मुटु र कलेजोबाट जातिगत पहिचान...

साताको तीन कविता – कवि महेश पौडयाल

साताको तीन कविता – कवि महेश पौडयाल
नेपाली साहित्यको क्षेत्रमा लेखक महेश पौड्याल एक परिचित स्रष्टा, अनुवादक तथा समालोचक हुन । २०३८ सालमा सतासीधाम गाविस तथा हालको शिवसतासी नगरपालिका , दूधेमा जन्मिएका पौड्याल त्रिभुवन विश्वविद्यालयको अङग्रेजी विभागमा उप–प्राध्यापकको रूपमा कार्यरत छन । अँग्रेजी भाषा र साहित्यमा पनि गहिरो दखल भएका लेखकको हालसम्म दर्जन भन्दा धेरै बिभिन्न विधामा लेखिएको कृतिहरु प्रकाशित छन भने कैयौं पुरस्कार र सम्मानबाट स...

पदमबहादुर खडका:पञ्चायतमा घुम्ती विद्यालय चलाए,प्रजातन्त्र पक्षधर हुँदा जागिर गुमाए

पदमबहादुर खडका:पञ्चायतमा घुम्ती विद्यालय चलाए,प्रजातन्त्र पक्षधर हुँदा  जागिर गुमाए
कृष्ण ढुङ्गेल नेपालको परिवेशमा शिक्षाको इतिहास उति लामो छैन । राणा शासनमा त सर्वसाधरणका लागि पढनु भनेको सपनाका कुरा थिए । ०७ सालमा प्रजातन्त्रको स्थापना पश्चात शिक्षाको क्षेत्रमा केही उपलब्धीहरु भए । तर ती प्रयाप्त थिएनन । ०१७ सालदेखि ०४६ सालसम्मको पञ्चायत कालमा पनि शिक्षा क्षेत्रमा केही सुधारका कामहरु देखिए । तर त्यो पनि प्रयाप्त थिएन । त्यही अपर्याप्तता बीच शिक्षाको उज्यालो बाडने सपना बोकेर घुम...

साताको तीन कविता-कवि तीर्थ श्रेष्ठ

साताको तीन कविता-कवि तीर्थ श्रेष्ठ
कवि तीर्थ श्रेष्ठ तीसको दशकको शक्तीशाली कवि मध्येका एक हुन। उहाँको कविताहरुमा जीवन र मृत्युको गहिरो अनुभूति पाइन्छ। प्रेमप्रतिको शालीन अभिव्यक्ति उहाँको कविताको अर्को सुन्दर पक्ष हो । मन्द गतिमा चलायमान महासागर जस्तो उहाँको कविताहरुले समाजमा भएको बेथितिहरुलाई शान्त र शालिनरुपमा प्रस्तुत गरिहेको हुन्छ । हालसम्म उहाँको प्रकाशित कृति तीर्थ श्रेष्ठका कविताहरु, जिन्दगीको कुरुक्षेत्रबाट ,पाइलाका नीवहरुल...