साहित्य

कथा यो पचास वर्षअघिको कथा हो । पूर्वी पहाडको एउटा विकट गाउँमा हलेँसी छात्रावास थियो । त्यस छात्रावासमा हामी त्यसै वरिपरि पाँच गाउँका भरखरै व्रतवन्ध भएका तन्नम विद्यार्थी मात्र बस्थ्यौँ । लाउरबाट पैसा कमाएर ल्याएका केही मनकारी सेतामगुरालिले तन्नम क्षेत्री बाहुनका सन्तानका लागि नै यो छात्रावास खोलिदिएका थिए । विद्यालय कै छेउको एउटा अलि हुनखानेको गोठमा यो छात्रावास खोलिएको थियो । हाम्रो व्यवस्थापन...

नेपाली साहित्यमा युवा पुस्तामाझ बिचार र अभिव्यक्तिको दृष्टिबाट लेखनलाई निक्कै शसक्तरुपमा राख्दै आएका युवा कवि मुक्तान थेबा एक बलशाली कवि हुन् । प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । ठमेल लाइभ घन्टा सुई ठिक दशमा अडिएको छ एक गोप्य नियतकासाथ छिर्दैछौँ ठमेल साथमा छन् कवि– पुरुषोत्तम । झकिझकाउ, झिलिमिली, रमझममा छ ठमेल भर्खरै पार्लरबाट निस्किएकी उत्तरआधुनिक सुन्दरी जस्तै छ ठमेल ठमेल सर्वाङ्ग सजिएको छ । मादक...

हिरादेबी लामा आमा शब्द नै कति ओजिलो छ। एकछिन सबथोक छोडेर यो शब्दमा घोत्लिनुस त मन यसै यसै भरीएर आउँछ। गह्रौ भएरआउँछ। जरुवामा पानी रसाएझैँ रसाउँछन आँखाहरु। एकैपटक धेरै संवेदनाहरु सल्बलाउँछन छातीभित्र । कतै खुशीको ज्वारभाटा उठेको हो कि जस्तो ! कतै सुदुर सम्झना बल्झिएको होकि जस्तो! कतै नेपथ्यमा बसेर हाम्रो हरेक क्षण नियाली रहने आमाप्रतिको विम्व सल्बलाएको होकि ! त्यो चित्र सजिव भएको होकि भन्ने भान ह...

रमेश के.सी. प्रसिद्ध विश्वविद्यालय हार्वर्डका अन्तराष्ट्रिय मामलाका प्राध्यापक स्यामूयल हन्टिङटनले सन् १९९३ को “फरेन अफेयर्स” पत्रिकामा अनौठो एउटा लेख छपाए । उक्त लेखको शिर्षक थियो “दि क्ल्यास अफ सिभीलाइजेसन्स ?” “सभ्यताको द्वन्द ?” उत्तर शीत युद्धको विश्वलाई केन्द्रित गरेर लेखिएको उक्त लेखले विश्व बौद्धिक जगतमा नयाँ विवाद ल्यायो । एउटा पनि गोली नचली अन्त्य भएको शीतयुद्ध पश्चात विश्व राजनीत...

आप्रवासी महिला कामदार समूह, AMKAS नेपालको संस्थापक अध्यक्ष र हाल कार्यकारी निर्देशक । पहाड खोटांग जिल्ला तर बुबा सिंगापुर पुलिसमा भएको कारण जन्म सिंगापुर, दुइ दशकदेखि बैदेशीक रोजगारीको क्षेत्रमा कार्यरत महिलाहरुको हक अधिकारको निम्ति वकालत गर्दै आएको, हाल अमकास नेपालको कार्यकारी निर्देशकको रुपमा कार्यरत विजया राई श्रेष्ठसँग यो क्षेत्रमा के कस्तो अवसर र चुनौतीहरु छन् ? सरकारले आउदा दिनहरुमा समस्या...

महिला उत्पीडन र समानताको निम्ति दुइ दशक भन्दा लामो समयदेखि नेपाली साहित्यको बिशेषगरि कविता लेखनको माध्यमबाट निरन्तर कलम चलाईरहेकी कवि पञ्चकुमारी परियारको कविता प्रस्तुत छ साताको तीन कवितामा । मेरो तस्वीर खिच विनापारिश्रमिकको कामदार म बच्चा जन्माउने मेसिन कस्ती देखिन्छु ? सादा या रङगीन प्रिय फोटोग्राफर मेरो तस्वीर खिच । तिम्रो नजरमा सुनगाभा झैँ तिम्रो शरीरमा टाँसिएर फुल्ने म तिम्रो...

निबन्ध "काम" भन्नासाथ मलाई मेरो बोजुको एउटा भनाई याद आउँछ । सानो छँदा गाउँमा पढाइ सँगसँगै साँझ बिहान घरको काम पनि गर्नु पर्थ्यो, कहीलेकाहीं त घाँस दाउरा गर्न टाढा टाढासम्म पनि पुग्नु पर्थ्यो । त्यसरी टाढा गएर फिर्दा स्कुल जान अबेर हुन्छ भनेर आमाले कति सबेरै उठाएर वन लखेट्नु हुन्थ्यो | केटा केटीको जात, त्यसरी चाडो उठ्नु पर्दा निन्द्रा नपुगे झैं भान हुन्थ्यो । हतार पनि यति हुन्थ्यो ...

नेपाली साहित्यको बिशेष कविता बिधामा भुपाल राई अब एउटा नमेटिने हस्ताक्षर भैसकेका छन् । कविताको माध्यमबाट पहिचानको आवाजलाई अत्यन्तै शक्तीशाली रुपमा उठाईरहेका उनि चालिसको दशकदेखि निरन्तररुपमा सकृय छन् । उनको लेखनमा एक किसिमको मान्छेलाई आन्दोलित बनाइरहने आग्रह सहितको बिचारको घर्षण हुन्छ खासगरि यो देशका तमाम सीमान्तकृत समुदायको आवाजलाई उनको कविताहरुले चिच्याई चिच्याइ बोलीरहेको हुन्छन । प्रस्तुत छ हङकङ...