साहित्य

नेपाली साहित्यमा पहिचानको आन्दोलनलाई ससक्तरुपमा अगाडी बढाईरहेका पछिल्ला पुस्ताहरुमध्ये मधुराज केरुङ एक स्थापित नाम हो । राज्यका हरेक साँस्कृतिक अतिक्रमणहरुको बिरोधमा सधैँ खबरदारी गर्ने केरुङ लिम्बु समुदायमा साँस्कृतिक अभियान र संरक्षणको निम्ति राज्यलाई खबरखारी गर्ने एक दरिलो आवाज हो । हाल संस्कृत विश्वबिधालयमा पि एच डी गर्दै गरेका केरुङको प्रकाशित कृतिहरु फक्ताङ्लुङ्को फेदिबाट गजल संग्रह (२०६७ )सा...

- महेशविक्रम शाह भान्छामा खाना तयार थियो तर रिचर्ड आइपुगेको थिएन । ऊ यूट्युबमा नेपाली भिजुअल गीतहरु हेर्दै रिचर्डलाई कुरिरहेकी थिई । उसको जिउ थकाइले लखतरान भएको थियो । बाल्टिमोर सिटी सेन्टरको फास्टफुडमा सधैं घण्टौं उभिएर काम गर्नुपर्दा कम्मर र खुट्टा भाँचिएलान झैँ हुन्थे । आफ्नो जीविकाका लागि एकछिन विश्राम नलिई काम गर्नु उसको वाध्यता थियो र यसैसँग उसको आवश्यकता पनि जोडिएको थियो । यो काम पनि उसले...

विशेषत नेपाली चित्रकला र कला समीक्षाको क्षेत्रमा स्थापीत र सक्रिय भएता पनि साढे तीन दशकभन्दा लामो समयदेखि चित्रकलासँगै कविता लेखीरहेका तिर्थ निरौला नेपाली कला क्षेत्रमा पनि एक स्थापीत नाम हो प्रस्तुत छ साताको तीन कविता धरान के पर्खेका हुन तिनले कालखण्ड तर्दै-तर्दै के हेरेका हुन तिनले कालखण्ड भोग्दै-भोग्दै । लमतन्न नसाको झ्वाँकमा बजारिँदै आएका खोस्टा विचारहरु बेतुकका गडगडाहट पिच्च थुकिएका पानका...

नेपाली साहित्यको कविता बिधामा बिशेष पहिचानको मुद्दालाई आफ्नो कविता लेखनको केन्द्रमा राखेर लेखीरहने कवि मातृका नेम्वाङ इतर अभियानसँग जोडीएका कवि हुन उनका कविताहरुले मुन्धुमी मिथहरु अत्यन्तै ससक्तरुपमा आएको हुन्छ। प्रस्तुत छ साताको तीनको कविता युगको विनिर्माण शताब्दीऔं भैसक्यो इतिहास ढलेको ओढेर आफ्नै सभ्यताको खोल कतिन्जेल सुतिरहन्छौ ओ आदिम भुईंमान्छे हो उठ अब , गिज्याइरहेको छ इतिहासको पानाहरूले......

कलाकार रमण गुरुङ हङकङमा बसेर कलाको क्षेत्रमा सकृय नाम मध्ये एक हो । आफ्ना चित्रहरुमा सधैँ प्रकृतिसँग नजिक उहाँका कलाहरुले मानिसको संवेदनाहरुलाई अत्यन्तै गहिरोगरि प्रस्तुत गरेको हुन्छ । आमा धनमाया गुरुङ र बुबा नर शिं बहादुर  गुरुङको चार छोराहरुमध्ये कान्छा सन्तानको रुपमा २०२७ सालमा भोजपुरको ट्याम्के मैंयु २ छिनामखु  काँङ काँङमा उनको जन्म भएको हो । नेपाल छदा ललित कला क्याम्पसमा अध्ययनरत उनले चित्रकल...

रमेश के.सी. प्रसिद्ध नेपाली साहित्यकार इन्द्र बहादुर राईको साहित्यिक जीवन विरोधाभासपुर्ण देखिन्छ । एकथरी नेपालीहरु उनलाई पश्चिमी मान्यता र प्रविधीमा लेख्ने लेखक मान्दछन भने अर्का थरी प्रवासी विशेष गरेर दार्जिलीङको जनजीवनलाई वैश्विक  लेप दिएर चित्रण कोर्ने लेखक भन्दछन।प्रसिद्ध वंगाली चलचित्रकार सत्यजीत रेलाई त भारतीयहरु पश्चिमी चलचित्रकार मान्दथे भने पश्चिमाहरु भारतीय  चलचित्रकार । इन...

हङकङमा बसेर कविता लेख्ने कवि जुनु दिव्य राना एक क्रान्तिकारी कवि हुन । उनका कविताहरुले महिलामाथि गरिने बिभेद र अन्यायको बिरोधमा चर्को रुपमा बिरोध गरेको हुन्छ बिशेषगरि स्त्री र पुरुषबीचको मनोदशालाई गहिरोगरि उनका सृजनाहरुले बोलीरहेको हुन्छन। अझ स्पष्ट भन्नुपर्दा कुनै किसिमको लेभल नलगाई आफ्नो कुराहरु कविता मार्फत राख्न सक्नु आफैमा हिम्मत हो जुन उनको कविताहरुमा पाइन्छ । प्रस्तुत छ साताको तीन कविता सह...

नेपाली साहित्यको क्षेत्रमा पारिजात एक कालजयी अनि आफ्नो समयकी एक चर्चीत र शक्तीशाली साहित्यकार हुन् । उनको आफ्नो जीवनकालमा बिद्रोही साँस्कृतिक समुह राल्फाको नेतृत्व गरि परिवर्तनको निम्ति एक ससक्त आन्दोलनमा उनको महत्वपुर्ण योगदान रहेको छ । जीवनको हरेक परिवेश र परिस्थीतिहरमा सधैँ उत्साहपुर्ण मुस्कुराएर बाँच्न सक्नु पारिजातको एक महत्वपुर्ण पक्ष हो प्रस्तुत छ साताको तीन कवितामा उनका तीन कविता छल धरती...

कथा सहरका केटाकेटीहरु छाडा हुन्छन्, छाडा । साइनो छैन एक अर्कासंग बोल्न । साथिसंग बोल्दा तँ भन्छन। बिहेबारी गर्न जात भातको वास्ता छैन । केटा र केटी हात समाएर हिंड्छन। लाज, सरम—धरम केही छैन ! बाबै । मोटर साइकलमा हिँड्दा केटाको ढाडमा टाँसिएर पुरै शरीर केटालाई नै सुम्पिए जसरी अडेसिन्छन । यसरी बस्दा केटा पनि ढुक्कै पो बस्छन बा ... । छोरा मान्छेलाई के छ र ! पुरै जिउ ढाक्ने लुगा पाउँदैनन की पाएर पनि ...

आफ्ना कविताहरुमा सधैँ बिद्रोह बोकीरहनु तर पनि प्रेमलाई कवितामा जोगाइरहनु कवि बिक्रम सुब्बा कविताहरुको प्रमुख बिशेषता हो । तीसको दशकमा नेपाली साहित्यमा आएका यी कवि आफ्ना पुस्तामाझ प्रखर र शक्तीशाली कवि मध्ये एक हुन। प्रस्तुत छ साताको तीन कविता सगरमाथा नाङ्गै देखिन्छ कुनै छलकपटको चिसो योजना थाल्न हो कि या कुनै झूप्रोको छातीमा सर्दी हाल्न हो ? शान्तिको कुनै ओस्याइलो गीत गाउन हो कि या कुनै गुराँ...