किरात राई जातिमा प्रचलित अमूर्त संस्कृति -डा. भक्त राई

किरात राई जातिमा प्रचलित अमूर्त संस्कृति -डा. भक्त राई
पृष्ठभूमि- वस्तुतः संस्कृति भनेको मानिसले जीविकोपार्जन गर्ने क्रममा अवलम्बन गर्ने जीवन शैली हो । सामान्यतः रीतिथिति, परम्परा, भेषभूषा, खानपान, चाडपर्व आस्था, विश्वास, नाचगान आदिलाई मात्र संस्कृतिको रुपमा बुझ्ने गरिन्छ । तर संस्कृति भनेको यति मात्र होइन त्यसैले संस्कृतिलाई संकुचित अर्थमा बुझ्नु राम्रो हुँदैन । कुनै पनि जाति, वर्ग र समुदायले परापूर्व कालदेखि नै अनवरत रुपमा अवलम्बन गर्दै आएको, अङ्गीक...

साताको तीन कविता – कवि सुष्मा रानाहँमा

साताको तीन कविता – कवि सुष्मा रानाहँमा
हाल कोरियामा रहेर कविता लेखीरहेकी कवि सुष्मा रानाहँमा आफ्नो पुस्ताबीच एक स्थापित नाम हो । उनका कवितामा समाजिक न्याय र पहिचानको बिषय शसक्तरुपमा आएको हुन्छ । स्वतन्त्रता र आत्मासम्मान उनको कविताको प्रमुख बिशेषता हो । प्रस्तुत छ साताको तीन कविता बाग्दातामा अल्झेको रुङ्री चलिरहेकाछन उसरी नै अझैसम्म बतासहरू हो,म यसरीनै जिउदो हुँ तर पूर्ण छ जस्तो लाग्दैन यो समय अपूर्ण छ भनौं पनि कसरी ? सपनाहरूको गन्त...

अबको दिनमा पर्यवरणमा केन्द्रित रहेर नेपाली साहित्य लेख्नु जरुरी छ – विजय हितान

अबको दिनमा पर्यवरणमा केन्द्रित रहेर नेपाली साहित्य लेख्नु जरुरी छ – विजय हितान
२०२४ सालमा पौँदे अमराइ गुल्मीमा जन्मीएका लेखक बिजय हितान हाल बेलायतमा रहेर लेखनमा सर्कय हुनुहुन्छ ।उहाँका बिभिन्न बिधामा लेखिएको आधा दर्जन भन्दा बढी कृतिहरु प्रकाशित छन् । कथा ,कविता , नाटक ,निबन्धमा बिशेष दखल राख्ने उहाँ पछिल्लो एक दशक भन्दा लामो समयदेखि पर्यावादी साहित्य लेखनमा सकृय हुनुहुन्छ । पेशाले बेलायती सेनाबाट अवकास हाल एनभायरोमेन्ट एजेन्सी बेलायतसँग आवद्ध उहाँ दर्जनौ सामाजिक र साहित्यीक ...

धन्यवाद ओमिक्रोन

धन्यवाद ओमिक्रोन
रिमन लिम्बु https://youtu.be/FflEFVFzo0E रिमन लिम्बूसंगको वार्ता सुन्न माथि क्लिक गर्नहोस १३ फेब्रुअरी २०२२ साल आइतबार । सधैं झैं मेरो हाइकिङ जाने दिन। बिहान ६.३० बजे घडीको अलार्मले मलाई उठने आदेश दियो । बिहानकाे दैनिक काम सकाएर ९.३० बजे साथीलाई अस्टिन स्टेसनमा भेटने वाचा अनुरूप म रेल स्टेसन पुगें । साथीसंग पाइन एप्पल माउन्टेन जाने सल्लाह भएकोले रेल चढेर सिउ होङ पुगियाे। त्यहाँको सौ...

साताको तीन कविता – कवि रन्जना लिम्बू

साताको तीन कविता – कवि रन्जना लिम्बू
आफ्नो पुस्ताबीच लेखीरहेको कविहरुबीच सशक्त रुपमा लेखीरहेकी कवि रन्जना लिम्बू प्रखर कवि हुन । उनको कविताहरुले महिलाको मनोदशा र सामाजिक असमानताको बिरोध गरिरहेको हुन्छ । समानताको वकालत , मानवताको आवाजलाई प्रखररुपमा उजागर गर्नु उनको कविताको बिशेषता हो । प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । घडी सबेरै- निन्द्राको प्यारो आलिङ्गनबाट छुटनै मानिरहेका हुदैनन आँखाहरु निर्दयी आलर्मको तीखो आवाजले कान घोचि घोचि ब्युझा...

साताको तीन कविता – कवि गीता मौनाली

साताको तीन कविता – कवि गीता मौनाली
दुइ दशकदेखि कविता लेखीरहेकी कवि गीता मौनालीका कविताले समाजमा रहेको बेथितिहरुलाई चर्कोरुपमा बिरोध गरिहेका हुन्छन । बिशेष महिलामाथीको बिभेद , अन्याय , अत्याचार हिंसाको बिरोधमा एक समानतामूलक समाज निर्माणको आव्हान गरेको हुन्छ । कविले आफुले अनुभत गरेको कतिपय बिषयबस्तुलाई जस्ताको तस्तै कवितामा पस्केको हुन्छ प्रस्तुत छ साताको तीन कविता । बुबा सधैँ हामीलाई आर्शिवाद दिनुहुन्थ्यो आज म तपाईका लागि प्रार्थन...

आयोगले सामाजिक न्यायका हरेक विषयमा अग्रसर भएर बोलिरहेको छ : डा.टिकाराम पोखरेल

आयोगले सामाजिक न्यायका हरेक विषयमा अग्रसर भएर बोलिरहेको छ : डा.टिकाराम पोखरेल
२०२६मा कालिञ्चोक गाउँपालिका, दोलखामा जन्मनु भएको डाक्टर टिकाराम पोखरेल हाल राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको प्रवक्ताको रुपमा कार्यरत हुनुहुन्छ । बिगत १८ बर्षदेखि मानव अधिकारको रुपमा कार्यरत उहासँग साहित्य र पत्रकारिताको पनि गहिरो दखल छ । देशमा आम जनताको शान्तिपुर्ण रुपमा बाँच्न पाउने अवस्था के कस्तो छ । देश राजनितिकरुपमा शान्तिपुर्ण गतिमा अगाडि बढेपनि न्याय प्रणाली अत्यन्तै सुस्त छ। नागरिकहरुको अवस्था...

कथा : कार्बनफुटप्रिन्ट र शंकाको उत्सर्जन

कथा : कार्बनफुटप्रिन्ट र शंकाको उत्सर्जन
विजय हितान- मिर्मिरेबिहानिमा : एली कार लिएर बिहानै आइन । हामी लाग्दै गरेको आजको गन्तव्य स्थानको बाटैमा पर्छ मेरो घर । गत शुक्रबार हामीले बनाएका थियौँ सँगै जाने योजना । मेरो झोला कारको पछाडि सिटमा फालेर म अगाडि बसेँ । ‘गुड मर्निङ एली ! कस्ती छौ ? सप्तान्त कस्तो बित्यो ?’ मैले कारको सिटबेल्ट लगाउँदै सोधेँ । ‘चिसो मौसमका कारणले कतै गइनँ । कुकुर डुलाउन बिहान बेलुका डावर नदीको किनारतिर निस्केँ । मा...

साताको तीन कविता- कवि अनिल कार्की

साताको तीन कविता- कवि अनिल कार्की
कवि अनिल कार्कीको जन्म २० जुन १९८६ मा पीपलतड (मुवानी) गाउँ, पिथौरागढ,उत्तराखण्ड, भारतमा भएको हो । उनका पुर्खाहरू नेपालको सुदूर पश्चिमबाट धेरै अगाडि भारतमा गएर बसेका हुन । उनले समाजशास्त्र, हिन्दी र पत्रकारिता विषयमा एमएका साथै ‘छायावादोत्तर लम्बी कविताओं में रचना विधान तथा विचारधारा’ विषयमा पीएचडी उपाधि हासिल गरेका छन । उनका प्रकाशित कृतिहरूमा उदास बखतों का रमोलिया, भ्यास कथा तथा अन्य कहानियाँ,एक ...

आदिवासी महिलाहरूको सामूहिक सवालहरुलाई सम्बोधन गर्न अझै पनि चुनौति रहेको छ : प्रतिमा गुरुङ

आदिवासी महिलाहरूको सामूहिक सवालहरुलाई सम्बोधन गर्न अझै पनि चुनौति रहेको छ : प्रतिमा गुरुङ
प्रतिमा गुरुङ प्राज्ञिक अध्येता हुन, विगत अठार वर्षदेखि पद्म कन्या बहुमुखी क्याम्पसमा पढाउँदै आउनु भएको छ र त्यस बाहेक उहाँले लैङ्गिकता, अपाङ्गता, आदिवासी र सीमान्तकृत सवाल र समावेशीकरणको लागि अध्ययन र अनुसन्धान मार्फत वकालत गर्दै आउनु भएकोछ।उहाँ महिला बालबालिका तथा जेष्ठ नागरिक मन्त्रालयको राष्ट्रिय निर्देशन समितिमा विषय विज्ञको रुपमा पनि योगदान गर्दै आउनु भएकोछ र विभिन्न राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्र...